Viêm dạ dày được chia làm 2 cấp độ: viêm dạ dày cấp tính và viêm dạ dày mãn tính. Viêm dạ dày mãn tính có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng tới sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn về căn bệnh này vui lòng đọc bài viết “Viêm dạ dày mãn tính – diễn biến âm thầm nhưng nguy hiểm” dưới đây!
Viêm dạ dày mãn tính là gì?
Viêm dạ dày mãn tính (hay mạn tính) là tình trạng niêm mạc dạ dày bị viêm loét và tổn thương kéo dài nhiều năm, bệnh tiến triển chậm, tổn thương lan tỏa hoặc chỉ khu trú tại một vùng nhất định trong niêm mạc dạ dày.
Nguyên nhân
Có 3 nhóm nguyên nhân chủ yếu gây viêm dạ dày mạn tính đó là:
- Nhóm A: viêm dạ dày do yếu tố tự miễn. Hệ thống miễn dịch tự phá hủy lớp bảo vệ ở dạ dày làm tăng nguy cơ thiếu máu và ung thư.
- Nhóm B: viêm dạ dày do vi khuẩn HP. Vi khuẩn HP thải ra những chất độc bào mòn niêm mạc dạ dày, hình thành lên các vết loét gây tổn thương dạ dày.
- Nhóm C: viêm dạ dày do tác dụng phụ của thuốc chống viêm không chứa steroid hoặc bị ảnh hưởng bởi hóa chất độc hại, kim loại nặng.
Những đối tượng có nguy cơ cao bị viêm dạ dày mãn tính đó là:
1/ Những người vốn đã bị viêm dạ dày cấp tính nhưng không điều trị triệt để thì có thể chuyển biến thành dạng mạn tính.
2/ Nhân viên văn phòng: do thói quen ăn uống tùy tiện, ăn không đúng bữa, thường ăn uống và làm việc cùng lúc khiến cho hoạt động của hệ tiêu hóa bị rối loạn gây ảnh hưởng đến dạ dày.
3/ Công nhân làm việc theo ca kíp: thường hay ăn khuya, làm việc nặng nhọc, ăn uống vội vàng…
4/ Lái xe đường dài: lịch trình làm việc, ngủ nghỉ, ăn uống không điều độ khiến dạ dày bị viêm
5/ Những người nghiện nhiều bia rượu, thuốc lá và sử dụng các chất kích thích tương tự khác.
6/ Một người có thể vị viêm dạ dày mãn tính nếu trong gia đình họ cũng có người bị bệnh này, nhất là trường hợp viêm dạ dày do vi khuẩn HP.
Viêm dạ dày mãn tính – diễn biến âm thầm nhưng nguy hiểm. Nếu không có phương pháp điều trị thích hợp bệnh rất dễ tái phát
Dấu hiệu viêm dạ dày mãn tính
Người bị viêm loét dạ dày mãn tính cũng có những biểu hiện tương tự như viêm dạ dày cấp tính, chẳng hạn như là:
- Đau vùng thượng vị, cơn đau ngâm ngẩm, đặc biệt là đau khi đói
- Đầy hơi, chướng bụng ngay sau khi ăn
- Buồn nôn, ợ chua
- Hơi thở nóng hay còn gọi là ợ nóng
- Đại tiện lúc tiêu chảy, lúc táo bón
- Phân sẫm màu hoặc có lẫn máu
- Có thể bị sốc
Khi quan sát thể trạng người bị đau dạ dày mãn tính còn nhận thấy một số dấu hiệu sau:
- Lưỡi đỏ, có rêu vàng nhớt và dày
- Miệng khô, đắng
- Mặt nhợt nhạt, trắng bệch
- Không cảm thấy thèm ăn, tiêu hóa kém khiến cơ thể gầy yếu, xanh xao
- Những người bị viêm dạ dày mạn tính lâu năm thường hay bị thiếu sắt, suy nhược cơ thể
- Tâm lý thay đổi hay cáu gắt, ngủ không ngon giấc
Viêm dạ dày mãn tính có nguy hiểm không?
Viêm dạ dày mãn tính có diễn biến âm thầm nhưng nguy hiểm. Viêm dạ dày mãn tính có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Các biến chứng của viêm dạ dày mãn tính có thể là:
Xuất huyết dạ dày
Đây là biến chứng thường gặp nhất của viêm loét dạ dày mãn tính. Nó xảy ra khi niêm mạc đại tràng bị xói mòn, các mạch máu bị vỡ và gây ra chảy máu. Trường hợp bị mất máu nhiều mà không được cấp cứu kịp thời có thể gây tử vong nhanh chóng.
Nam giới có nguy cơ bị xuất huyết dạ dày cao hơn nữ giới, nhất là những người thường xuyên sử dụng bia rượu.
Những dấu hiệu nhận biết xuất huyết dạ dày xảy ra bao gồm:
- Dấu hiệu xuất huyết nhẹ: Đại tiện phân có màu đen hoặc dính máu, đau bụng, da nhợt nhạt, cơ thể mệt mỏi
- Dấu hiệu khi xuất huyết nặng: đau bụng dữ dội, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn (có thể nôn ra máu), tay chân lạnh ngắt, mạch yếu, tụt huyết áp
Thủng dạ dày
Viêm dạ dày mãn tính sẽ gây ra các vết loét trong niêm mạc dạ dày. Các vết loét này chịu sự kích thích axit trong dịch lâu ngày vị sẽ bị bào mỏng dần, đến một lúc nào đó vết loét này sẽ bị bục ra và hình thành một lỗ thủng trong dạ dày. Đồng thời dịch vị trong dạ dày tràn vào ổ bụng gây viêm phúc mạc. Người bị thủng dạ dày được phát hiện và đưa đi bệnh viện muộn sẽ có nguy cơ tử vong cao.
Dấu hiệu nhận biết biến chứng thủng dạ dày là:
- Cơn đau xảy đến đột ngột cảm giác như bị dao đâm vào bụng
- Các cơ thành bụng co cứng như gỗ
- Tay chân ớn lạnh
- Nhịp tim đập nhanh
- Nôn thốc, nôn tháo,
- Bí đại tiểu tiện…
Bị thủng dạ dày phải truyền máu khẩn cấp, đồng thời mổ nội soi để khâu vết thủng. Trong trường hợp nguy kịch, vết thủng rất lớn thì sẽ phải phẫu thuật cắt bỏ một phần dạ dày bị tổn thương để cứu sống tính mạng người bệnh.
Hẹp môn vị dạ dày
Viêm loét dạ dày mãn tính lâu ngày sẽ làm cho tổ chức của tá tràng bị xơ hóa dẫn đến biến chứng chít hẹp môn vị. Biến chứng này hay xảy ra nếu vùng viêm loét dạ này nằm ở bờ cong nhỏ gần sát môn vị.
Môn vị bị thu hẹp gây ra sự ách tắc thức ăn từ dạ dày xuống hành tá tràng khiến người bệnh thường xuyên bị nôn mửa sau khi ăn uống.
Tình trạng nôn mửa xảy ra nhiều lần khiến cơ thể bị mất nước, đại tiện khó khăn vì táo bón, cơ thể người bệnh xanh xao, gầy yếu.
Teo niêm mạc dạ dày
Lớp áo phủ bên trong dạ dày có 2 nhiệm vụ chính đó là tiết axit để tiêu hóa thức ăn và sát khuẩn.
Đồng thời lớp áo phủ này cũng là lá chắn để bảo vệ dạ dày khỏi tác động ăn mòn của axit.
Khi viêm dạ dày mãn tính phát triển đến giai đoạn cuối, điều trị bằng thuốc không có hiệu quả thì lớp áo phủ này sẽ bị tổn thương, mất khả năng tái tạo và phục hồi sẽ dẫn đến tình trạng teo niêm mạc dạ dày.
Teo niêm mạc dạ dày có thể khiến cho cơ thể bị thiếu vitamin B12 gây thiếu máu và rối loạn tâm thần.
Ung thư dạ dày
Những biến chứng nêu trên của bệnh viêm dạ dày mãn tính không được điều trị đến nơi đến chốn sẽ dẫn tới ung thư dạ dày. Đây là 1 trong 5 loại bệnh ung thư phổ biến hàng đầu ở nước ta.
Ung thư dạ dày có biểu hiện tương đối giống với các bệnh lý khác về dạ dày do đó hay bị chẩn đoán nhầm. Ở giai đoạn đầu, người bệnh thường không biết rằng mình đã bị ung thư vì cho rằng bản thân chỉ đang gặp các vấn đề rối loạn tiêu hóa bình thường.
Ung thư dạ dày trải qua 5 giai đoạn, nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời ở giai đọan tiền ung thư thì sẽ không gây nguy hại cho tính mạng. Nhưng nếu phát hiện chậm trễ khi đã ở giai đoạn 3 – giai đoạn 4, thì tỷ lệ bệnh nhân sống trên 5 năm chỉ có 5%, phần lớn người bệnh chỉ còn sống được 1 – 2 năm khi ở giai đoạn cuối.
Vì vậy những người bị viêm dạ dày mãn tính cần điều trị bệnh kịp thời, tầm soát ung thư hằng năm để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường.
Chữa đau dạ dày mãn tính thế nào?
Cho tới nay, viêm dạ dày mãn tính – diễn biến âm thầm nhưng nguy hiểm và vẫn chưa có cách chữa trị triệt để. Bệnh lại có nguy cơ tái phát cao. Phác đồ điều chủ yếu nhằm mục đích giảm đau và khắc phục các triệu chứng do bệnh gây ra để phòng tránh biến chứng.
Các loại thuốc thường được chỉ định cho bệnh nhân viêm loét dạ dày mạn tính đó là:
(1) Thuốc bọc niêm mạc dạ dày: để bảo vệ dạ dày khỏi tác hại ăn mòn của axit hoặc các vi khuẩn gây hại trong đường ruột
? Bao gồm các loại thuốc: Sucralfate, Bismuth subcitrat, Misoprostol, cytotec
(2) Thuốc trung hòa axit dạ dày: thuốc có tác dụng trung hòa axit dịch vị và được sử dụng để làm giảm các triệu chứng ợ nóng, khó tiêu, hoặc đau dạ dày.
? Bao gồm các loại thuốc: Rolaids, Tums, Mylanta, Maalox,
(3) Thuốc chống H2: hoạt động bằng cách ngăn chặn histamine, một chất hóa học trong cơ thể giúp báo hiệu khi nào axit trong dạ dày được tiết ra.
? Bao gồm các loại thuốc: Cimetidin, Famotidine, Ranitidine, Nizatidine
(4) Thuốc ức chế bơm proton: giúp làm giảm axit và bảo vệ niêm mạc dạ dày, thuốc không có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn HP.
? Bao gồm các loại thuốc: Rabeprazole (AcipHex), Esomeprazole (Nexium), Omeprazole (Prilosec, Zegerid), Dexlansoprazole (Dexilant), Lansoprazole (Prevacid), Pantoprazole (Protonix)
Kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn HP: Tindamax, Flagyl, Tetracycline HCL, Levaquin…
Nếu các loại thuốc kháng viêm không chứa steroil (NSAIDs) là nguyên nhân gây bệnh viêm loét dạ dày thì bệnh nhân sẽ được chỉ định ngưng dùng thuốc hoặc chuyển sang một loại thuốc khác phù hợp hơn.
? Các loại thuốc NSAIDs cần lưu ý bao gồm: Aspirin, Diclofenac, Ibuprofen, Meloxicam, Naproxen, Ketoprofen…
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, một vấn đề quan trọng không kém trong điều trị viêm dạ dày mãn tính đó là bệnh nhân cần kiên trì thực hiện chế độ sinh hoạt lành mạnh, giảm căng thẳng toàn diện, tăng cường vận động và đảm bảo vệ sinh ăn uống.
- Tránh sử dụng các chất kích thích như bia rươu, thuốc lá, cà phê hoặc trà đặc
- Không nên ăn đồ chua cay, quá mặn, tẩm ướp nhiều gia vị, thức ăn quá nóng, thức ăn cứng khó tiêu hóa
- Nên chọn những món ăn thanh đạm, mềm dễ tiêu hóa
- Ăn chín uống sôi, sơ chế thực phẩm sạch sẽ trước khi nấu
- Nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để tránh cho dạ dày bị ì ạch
- Nên ăn uống đúng giờ
- Ăn nhiều rau củ xanh, hoa quả để bổ sung vitamin và dưỡng chất giúp làm lành vết loét
- Hạn chế sử dụng thuốc chống viêm, giảm đau có corticoid
- Tích cực rèn luyện thể thao tăng cường sức khỏe
- Tập ngồi thiền hoặc yoga để giảm tránh stress gây hại cho dạ dày
Viêm dạ dày mãn tính tuy diễn biến âm thầm nhưng rất nguy hiểm. Ngay khi nhận thấy những dấu hiệu bất với sức khỏe hệ tiêu hóa thì bạn nên nhanh chóng đi khám và làm các xét nghiệm giúp chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Để biết chi tiết các bước kiểm tra và khám dạ dày, bạn có thể tìm hiểu trong bài viết này: Quy trình khám dạ dày đầy đủ
Các Bạn Có Thể Quan Tâm: tác dụng của nghệ nano, trào nguoc da day thuc quan, trào ngược dạ dày ăn gì, bệnh lý trào ngược dạ dày ở trẻ, cách xử lý trào ngược dạ dày
